Terapia traumy u dzieci

Przemoc seksualna wobec dziecka jest niezwykle traumatyzującym doświadczeniem. Metody pracy psychoterapeutycznej dotyczą więc pracy nad doświadczeniem traumy. Katarzyna Fenik, Renata Kałucka, Joanna Marszał-Kotas i Monika Sajkowska dokonały analizy takich metod stosowanych w leczeniu dzieci. Zdaniem cytowanych autorek priorytetowym elementem wstępnego kontaktu jest zapewnienie dziecku ochrony i poczucia stabilności (zagwarantowanie bezpieczeństwa, przerwanie przemocy). Kolejnym etapem jest koncentracja na sytuacji, w której znajduje się dziecko i jego rodzina. Zadaniem terapeuty jest edukacja rodzica i dziecka na temat skutków traumy i wpływu możliwych objawów na poszczególne fazy życia.

Następny etap polega na przepracowaniu sytuacji urazu. Celem pracy jest przyjęcie i ponowne zdefiniowanie sposobu rozumienia trudnej rzeczywistości i traumatycznego wydarzenia. Błędne postrzeganie tego, co się stało, a także wszelkie treści, które uległy wyparciu, mogą być źródłem daleko idących zmian w osobowości dziecka. Proces ten ma pomóc dziecku w integracji i przywróceniu kontroli nad sobą. Ostatni etap to obdarowanie dziecka nadzieją oraz wyposażenie w nowe umiejętności przydatne w trudnych sytuacjach.

Autorki wymieniają wybrane obszary istotne w pracy terapeutycznej:

• przywrócenie dziecku poczucia stabilności emocjonalnej (praca na emocjach);

• przywrócenie dziecku zaufania do osoby dorosłej (zbudowanie więzi terapeutycznej opartej na zaufaniu oraz zadbanie o obecność rodzica niekrzywdzącego w procesie leczenia);

• odzyskanie przez dziecko poczucia kontroli (sprawstwa i siły);

• odbudowanie poczucia własnej wartości (wzmacnianie indywidualności, wiary we własne siły, samodzielności, zmiana obrazu własnej osoby z negatywnego na pozytywny);

• zdjęcie z dziecka odpowiedzialności za przeżytą sytuację;

• odzyskanie przez dziecko świadomości i akceptacji własnego ciała oraz kontroli nad nim (budowanie szacunku do własnego ciała).

Zdaniem cytowanych autorek obszary, których najczęściej dotyczy praca terapeutyczna, są następujące:

• wprowadzenie dziecka w obszar terapii (określenie warunków, celów i form terapii);

• zbudowanie relacji terapeutycznej (jest to szczególnie ważne, gdy dziecko doświadczyło traumy ze strony osób dorosłych);

• przygotowanie rodziców/opiekunów do terapii dziecka;

• stabilizacja stanu emocjonalnego dziecka oraz kształtowanie w nim umiejętności samoregulacji;

• uruchomienie wspomnień o wydarzeniach traumatycznych;

• psychoed...